فرزانگان و تاريخ ايران زمين- دين زرتشتي

1— دوران بدور محور شمال/جنوبی وایجاد یک شب ویک روز 24 ساعته , که 1ساعت =60 دقیقه  و 1دقیفه =60 ثانیه . (حرکت وضعی)

2— دوران بدورخورشید بمدت 365 روزو5 ساعت و48 دقیقه و46 ثانیه , با کمبود 11دقیقه و14 ثانیه درهر سال 365 روز و6 ساعته , (حرکت انتقالی)

گاه شمار دینی کنونی زرتشتیان که حاصل ژرف نگری بینشمندانه پیشینیان با فرهنگمان در دانش و ستاره شناسی است دارای 12 ماه 30 روزه که هرروزآن بنام یکی ازامشاسپندان ( فروزه های اهورایی  ) وایزدان جاویدان  نام گذاری شده که نام هرماه همنام با  نام یکی ازاینروزهاست مانند روز مهردرماه مهر, یا مهرروزومهرماه . به اضافه 5 روز بنام پنجه  که هر روزآنهم نام یکی از بخش های گات ها ( سرودهای هندیشه بر انگیز ) رادارد . شگفت اینکه درآن زمان کهن و بسیار دورایرانیان کبیسه را نیزمیدانستند وهر120سال یک ماه اضافی  برای آن در نظر می گرفتند  یعنی سال 121 اُم دردوره 120 ساله 13 ماه داشت , دو فروردین ماه 30 روزه با آنهمه جشن وسرور! . وبیجا نیست که آنان برای خویشان ,دوستان ونیکان روزگارخود آرزوی 120 ساله شدن را داشتند یعنی دو فروردین , دونوروز ودوجشن زایش .

پس ازیورش قوم وحشی تازی به این مرزوبوم که با تاخت وتاز, فتل وغارت , جوروستم ,.. همراه بود میبایستی فتوای "یا پذیرش عرب شدن , یا پذیرش پرداخت جزییه , ویا پذیرش کشته شدن با شمشیر" آن هم ازقومی بیابانگردی که حتی ساختن شمشیر رانمیداتستند درمقایسه با قوم با فرهنگ با شکوهی که رهبر دینی آنها که هرگز"نه کشت ونه دستوربه کشت داد".. .بپذیرند , کسانی بهردلیل خواسته های آنان را پذیرا شدندو کسانی هم ماندند یه ظاهر پذیرای پرداخت جزییه شدند ولی در باطن فرهنگ جاویدان خویش رادرسینه نسل به نسل نگهداشتند وکسانی هم برای باورشان جان دادند دراین میان تعدادی هم که توانایی سفر ونا آگاه از عواقب آن نازنین دیار خویش را ترک و به امید پیروزی ویادگار ماندن باور وآیین شان رنج سفر را برخود همواروایران همیشه جاویدان راترک وسختی کوچ ودست وپنجه نرم کردن بامشگلات دربلاد بیگانه رابجان پذیرا وعازم دیار ناشناخته ونشنیده ونه انگاریده شدند که درنهایت وارد شهرهای گوناگون هندوستان شدند که هم اکنون چون نگین انگشتری بر تارک کشورهند وفرهنگ چندین ساله آن فقط با یاد وخاطره گذشته خوش ایران جاویدان شدند وبنام پارسیان هند هنوزسرمشق و زبانزد خواص و عامند , والحق ولانصاف که گل کاشتند بارک الهه به این تیک اندیشی و نیک رفتاری وسر افرازی!  .

ایرانیانی که در دیار اهورایی خود ماندند , پس از 580 سال , کم کم کبیسه انگاری120 ساله را فراموش کردند , 120 سال بعد هم پارسیان هند گاه شماری یزدگردی بدون کبیسه را بگزیدندکه هنوز هم بدان پایبندند . نتیجه این شده که گاه شماری یزدگری هر 4سال 1 روز از گاه شمار درست رسمی ایران پیشی گرفته و درنتیجه امسال ,1384 خورشیدی , نوروز در گاه شماری قدیمی یزدگردی که پارسیان هند بکار میبرند برابر با روز اورمزد و شهریور ماه جدید فصلی , 27 اُم امرداد ماه برابربا "18 آگست" 4 ماه و11 روزاز گاه شمار رسمی پیشی گرفته است .

900سال پیش فیلسوف بزرگ آنزمان خوارزمی المجوسی (مجوس بمعنی زرتشتی ) وحکیم عمر خیام (427 -510 خ) ,ریاضیدان , منجم , شاعر ,..ایرانی دریافتند که دقیقا یک سال خورشیدی  365 روز و 5ساعت و 48 دقیقه و 46ثانیه میباشد که یکصد آفرین به این همه هوش ودقت !! و همچنین با مشاهدات بسیا ر دقیق نجومی خود سالهای کبیسه رادر رابطه ساده ریاضی مشخص کردند . بعبارت دیگر در هر دوره 33 ساله , 7 کبیسه 4ساله , یک کبیسه 5ساله هم خواهد بود , که درجهان امروزی یکی از دقیق ترین سالنمای خورشیدی میباشد .امروزه درهمه گاه شماری های خورشیدی معتبرجهان یک سال را365 روز و6ساعت درنظر میگیرند ( 3سال 365 روز وسال چهارم , بنام کبیسه را 366 روز ) . اضافه براین بامشاهدات دقیق نجومی دریافتتد که بین زمان اعتدال بهاری , دراول بهار, شب وروزباهم برابرند واعتدال پاییزی ( باز برابری شب وروزدراول پاییز , 186 روز که اگرآنرا به  6ماه بخش کنند هر ماه 31 روز خواهد شد  و 5ماه  بعدی هریک30 روز وماه پایانی 29روز , درسال کبیسه این ماه30روزه خواهد بودََََََََََََََََََََََََََََََََََ .

درسال 1304 خورشیدی برابربا 1925 میلادی , مجلس شورای ملی ایران بنا به پیشنهاد ارباب کیخسرو شاهرخ این گاهشماری خورشیدی کبیسه دار را بنام تقویم رسمی ایران پذیرفت ! .

درسال 1349 خورشیدی روانشاد موبداردشیر آذرگشسب بزرگ موبد جامعه زرتشتیان ایران باهمکاری منجم نامی ایران واستاد دانشگاه , روانشاد ذبیح بهروزسالنمای دینی کنونی زرتشتیان رابصورت دوازده ماه سی روزه به اضافه یک پنجه 5 روزه رابرای 3سال پیاپی وسال چهارم را 365 روز ویک پنجه 6روزه , ششمین روز بنام "اورداد" را برای همه زرتشتیان جهان پیشنهاد نمودند که زرتشتیان ایران با شادمانی آن راپذیرا شدند ولی مشگلشان این بود که برابری گاهشماری قدیمی ,یزدگردی , با گاه شمارجدید ,فصلی , رانمی دانستند. از اینرواین وظیفه بمن داده شد ( در آنزمان من افتخار همکاری با موبد آذرگشسب درشرکت ملی نفت ایران را داشتم , ایشان درفسمت سفارشا ت خارجی ومن در سازمان  مهندسی بودیم ) , دراین زمینه جدولی که نشانگر همخوانی دوگاه شمار وروش تبدیل قدیمی یزدگردی به فصلی بود تهییه ودردسترس همگان قرارگرفت که بازنگری شده آن را دراینجا می بینید .

بیجا نیست اگر به اطلاعات لازم زیررا نیزبدانید .

1 – سال دینی زرتشتیان => سال میلادی + 1738 و => سال رسمی + 2359 .

2 -- سال میلادی =>  سال رسمی ایرانی +  621  و =>  سال یزدگردی  + 631

3 -- سال رسمی  =>  سال یزدگردی  + 10  ویا سال یزدگردی  =>  10 –  سال رسمی

4 – سال شاهنشاهی ( کورش بزرگ )  => سال رسمی + 2500 و=> سال میلادی +559   .

5 -- سال رسمی =>  24/365  4 ( 45/354 3 سال قمری ) .

6 – سال قمری  =>  45/454  4 ( 24/365 3سال رسمی )  .

7 -- سالی , رسمی , کبیسه میباشد که اگرآنرا بر عدد 33 بخش کنند بافیمانده آن یکی از اعداد : 1 , 5 , 9 , 13 , 17 , 22 , 26 , ویا عدد 30 باشد .

 لازم بیادآوریست که درزمان های پیشین رسم بر این بوده تا موقوفات , مراسم , جشن ها , زایش ها , درگذشت ها,.. را به تاریخ دینی بصورت نوشته ویا حتا بر روی ظروف فلزی حک میکردند که اکنون میتوان تاریخ درست آنها , به روز , را ازروی همین جدول دانست .

همیشه  تندرست , شاد و پویا  باشید .

                                                                                                                                                                                                                                           M.Khosraviani                                                                    

             روش تبدیل گاه شماری دینی , قدیمی ( یزدگردی ) به جدید ( فصلی )